Kinderen helpen bij de rouw

Op14 augustus 2015

Dat was het onderwerp van de lezing die Carine Kappeyne van de Coppello, verliestherapeute bij kinderen en jongeren, gaf in het Mosterdzaadje, georganiseerd doorAlice Loeterspersoonlijke uitvaartzorg.

Drie op de vier kinderen die de basisschool verlaten maken rouw mee in de directe omgeving. Kinderen rouwen op hun eigen manier. Ze kunnen intens verdrietig zijn en 5 minuten later weer volledig opgaan in een potje voetbal. Kinderen rouwen ‘in stukjes’, aldus Carine. Ze uiten gedachten en gevoelens vooral in gedrag en niet zozeer in een goed gesprek.

Ze benadrukt eerlijk met kinderen te communiceren en er niet omheen te draaien. Dus niet ‘opa gaat overlijden’, maar juist ‘opa gaat dood’. Overlijden geeft de associatie met nog een lange weg te gaan. Kinderen nemen opmerkingen letterlijk en verhullende taal kan leiden tot misverstanden, vervolgens tot uitgestelde verdrietreacties en tenslotte tot minder vertrouwen in de volwassene. Kinderen willen concrete dingen weten:

als je dood bent kun je niks meer zeggen, niks meer willen, niks meer horen, zien en nooit meer wakker worden. Als je dood bent kun je geen pijn meer voelen. Als je dood bent zie je wit en voel je koud.

Kinderen willen weten waar de doden naar toe gaan. Bij kinderen die religieus worden opgevoed kan over de hemel worden gesproken. Kinderen creëren vooral zelf een kader waarin sterren, maan of regenboog een rol spelen. “Daar bij de maan is mama”. Laat ze het zelf invullen. Dat geeft ze troost en steun en mag ze niet worden ontnomen.

Belangrijk is te weten dat je als volwassenen ook weer niet alles hoeft te weten. Dan kan het goed werken om te vragen wat het kind zelf denkt dat het antwoord is. Vaak geven de gedachten van het kind zelf aanknopingspunten om over verder te praten.

Tenslotte gaf Carine aan dat veel normaal is aan rouwende kinderen. Vooral als er sprake is van grote boosheid is het moeilijk om daarmee om te gaan. Belangrijk is om wel grenzen aan te geven. Hulp is volgens haar pas nodig als het een langere tijd duurt.

Het gaat er vooral om dat je luistert en ingaat op de beleving van het kind.

Op de avond waren ook de rouwkoffertjes in te zien, die kunnen worden gebruikt bij rouw in de klas De koffertjes kunnen kosteloos worden geleend door leerkrachten die hiermee te maken hebben en zijn verdeeld over de leeftijdsgroepen 3-6 jaar, 6-9 jaar, 9-12 jaar en 12 +. Ze bieden materialen en handvatten om in de klas mee aan de slag te gaan.