Spreken bij de uitvaart

Op14 augustus 2015

Mensen die in hun leven dicht bij de overledene stonden, vinden het vaak moeilijk om zelf te spreken bij de uitvaart, terwijl ze het uit respect voor hun overleden dierbare zo graag willen. De angst is verstikt te raken van verdriet en daarna niet meer verder te kunnen spreken. En dat terwijl iedereen zit mee te kijken.

De bron van het gevoelde verdriet is echter de band die er was met de overledene. De ervaring leert dat juist deze speciale band ook kan worden ingezet om daar op het moment van spreken, kracht uit te putten. En in de praktijk zien we dat het ook zo werkt!

Na afloop is er opluchting en tevredenheid, gevoelens die weer helpen bij de verdere verwerking.

Maar los van dit aspect levert een goede voorbereiding ook vertrouwen op in het wel kunnen. Schrijf de tekst die wordt uitgesproken uit en lees het een aantal keren hardop voor. Misschien wil iemand meeluisteren en commentaar geven. Bij het hardop uitspreken kom je vanzelf de passages tegen die extra emotioneel zijn. Op papier kun je dit benadrukken door bijvoorbeeld onderstreping of kleur. Tijdens de toespraak zie je het dan aankomen en is er de mogelijkheid een tel rust in te bouwen voordat je de tekst verder uitspreekt.

Eveneens kan het rust geven om iemand die vertrouwd voelt, mee te vragen naar voren te gaan, zodat er letterlijk steun is bij het uitspreken van de tekst. Een hand op de schouder: ‘je doet het goed’.

Ook maak ik regelmatig mee dat iemand van tevoren de ruimte waar wordt gesproken even bezoekt. Zo is bekend waar het spreekgestoelte staat en hoe de ruimte is ingericht. Even achter de microfoon staan en de aula of kerk inkijken. Ook dat geeft vertrouwen.

Een andere mogelijkheid is een ‘reserve’ te vragen, iemand die bereid is om de tekst uit te spreken als het misschien toch niet gaat lukken. Schroom daarvoor niet, iedereen vindt het een eer gevraagd te worden hiervoor.

Soms is de worsteling tijdens de uitvaart erg groot van de spreker en krijgen emoties, waarvoor gevreesd werd, steeds de overhand. Belangrijk is te beseffen dat emoties mogen en niemand het je kwalijk neemt als de tekst er niet vloeiend uitkomt. Als dan de toespraak toch wordt afgemaakt is daarvoor groot respect. Het is dan niet de eerste keer dat de genodigden die hebben meegeleefd en in spanning zaten daarna spontaan als ontlading een applaus geven. En dit voelt dan als heel terecht!